W tym materiale dowiesz się:
- jakie błędy w karmieniu niemowląt mogą prowadzić do otyłości;
- o zasadach prawidłowego żywienia niemowląt w kontekście profilaktyki otyłości;
- jak uniknąć grymaszenia dziecka przy jedzeniu, które może prowadzić do niezdrowych nawyków i otyłości

dr hab. Agnieszka Kozioł-Kozakowska
Pracownia Dietetyki Pediatrycznej, UJ Collegium Medicum, Międzynarodowy Ośrodek Leczenia Otyłości Dziecięcej USDK w Krakowie
Okres niemowlęcy jest kluczowy dla kształtowania zdrowych nawyków żywieniowych, które będą miały wpływ na całe życie dziecka. W tym czasie rodzice często popełniają błędy, które mogą prowadzić do nadwagi i otyłości w późniejszych latach. Najczęstsze z nich to zbyt częste karmienie, podawanie jedzenia jako nagrody lub czynnika uspokajającego oraz zmuszanie dziecka do jedzenia całych porcji. Świadome unikanie tych błędów może znacząco zmniejszyć ryzyko nadwagi i otyłości u dziecka oraz wspierać prawidłowy rozwój dziecka.
Rozszerzanie diety niemowląt – rola rodziców
W okresie niemowlęcym dziecko jest w 100% zależne od rodziców. To oni decydują, ile i kiedy je oraz co je dziecko. Rola prawidłowych zachowań żywieniowych opiekunów/ rodziców ma więc kluczowe znaczenie dla kształtowania zdrowych nawyków żywieniowych dzieci. Błędy w sposobie karmienia niemowlaka oraz niewłaściwa interpretacja potrzeb dziecka mogą być główną przyczyną rozwoju tzw. otyłości niemowlęcej, która w kolejnych latach przełoży się na otyłość dziecka i otyłość nastolatka.
Do najczęstszych błędów możemy zaliczyć m.in.:
- nieprawidłowe sporządzanie mieszanek mlecznych do początkowego lub następnego żywienia niemowląt (niestosowanie proporcji zadeklarowanych przez producenta);
- nieuzasadnione zagęszczanie mieszanek mlecznych np. kleikami lub kaszkami;
- przygotowywanie zbyt dużych porcji do zjedzenia co powoduje przekarmianie;
- nieprawidłowa interpretacja sygnałów dziecka (płacz nie zawsze oznacza, że dziecko jest głodne);
- przymuszanie dziecka do spożycia całego posiłku mimo, że dziecko sygnalizuje np. poprzez odwracanie główki, odpychanie łyżeczki czy wypluwanie smoczka, że nie jest już głodne;
- rozszerzanie diety dziecka o produkty, które nie powinny być wprowadzane w okresie niemowlęcym jak słodzone jogurty, ciastka lub inne słone przekąski;
- dosładzanie potraw cukrem lub miodem.
Najważniejsze zasady rozszerzania diety niemowlaka:
- utrzymanie odpowiedniego schematu karmienia dziecka – przez pierwsze 6 miesięcy życia wyłączne karmienie piersią, rozszerzanie diety dziecka po 17 tygodniu życia jest możliwe ale najczęściej są to wskazania lekarskie wynikające z ryzyka niedoborów pokarmowych np. niedokrwistości z niedoboru żelaza;
- odpowiednie sporządzanie mleka modyfikowanego (zgodnie z instrukcją na opakowaniu produktu) oraz podawanie ich w prawidłowych porcjach;
- prawidłowe odczytywanie sygnałów dziecka (karmienie na „żądanie”; unikanie zbyt częstego karmienia; odpowiednia ilość posiłków), a także zwracanie uwagi podczas karmienia czy dziecko się na jadło;
- odpowiednie rozszerzanie diety dziecka – ze zwróceniem szczególnej uwagi na: unikanie podawania dziecku soków owocowych, czy słodkich napojów przed 12. miesiącem życia (mogą one spowodować, że dziecko będzie spożywało mniejsze ilości mleka co może prowadzić do niedoborów pokarmowych) oraz unikanie podawania dziecku słodyczy, żywności wysokoprzetworzonej w różnych postaciach.
Kształtowanie prawidłowych zachowań żywieniowych od okresu niemowlęcego

Okres wczesnego dzieciństwa jest właśnie najlepszym momentem do stopniowego kształtowania postaw prozdrowotnych i odpowiednich nawyków żywieniowych. Dziecko jest otwarte na świat i chętnie się uczy, przede wszystkim w trakcie zabawy. Warto raczej stosować prawidłowe przykłady niż system kar i nagród.
Pamiętajmy, że im dziecko jest starsze tym trudniej nauczyć go nowych zachowań żywieniowych, ponieważ te utrwalają się schematycznie i wchodzą dziecku w nawyk. 7-latkowi trudno będzie nauczyć się jedzenia przy stole, jeśli do tej pory jadał przed telewizorem. Żeby nie mieć kłopotów z dzieckiem w wieku szkolnym i dorastającą młodzieżą, trzeba zacząć kształtowanie dobrych zachowań żywieniowych już od okresu niemowlęcego przez okres małego i przedszkolnego dziecka.
Poniżej znajdziesz kilka rad, w jaki sposób postępować aby ustrzec się grymaszenia.
- Przy wprowadzaniu nowych pokarmów nie zniechęcajmy się przy pierwszej negatywnej reakcji dziecka, niemowlę musi spróbować nowego smaku co najmniej 10 razy aby móc go zaakceptować.
- Wykorzystujemy zainteresowania dziecka nowymi smakami, kolorystyką i konsystencją potraw oraz wspólnymi posiłkami zjadanymi mniej więcej o stałych porach. Jedzenie powinno być przyjemnością a nie życiową koniecznością.
- Nie zmuszamy dziecka do jedzenia, nie nakłaniamy do jedzenia gdy dziecko jest zmęczone lub pochłonięte zabawą.
- Nie nagradzaj dziecka za zjedzenie zdrowego posiłku – grozi to utrwaleniem przekonania, że jedzenie jest przykrym obowiązkiem.
- Dietę urozmaicamy podając różnorodne produkty o rożnej konsystencji. Miksowanie i rozdrabnianie skraca czas karmienia, lecz utrudnia naukę gryzienia.
- Bez uzasadnionej przyczyny nie stosuj diet eliminacyjnych, które mogą doprowadzić do niedoborów pokarmowych i powodują, że dieta jest monotonna.
- Pamiętajmy, że ruch i zabawa na świeżym powietrzu wzmagają apetyt – regularne ćwiczenia dla dzieci przełożą się pozytywnie na ich chęć do jedzenia zdrowych i pełnowartościowych posiłków.
- Stosowane licznych preparatów witaminowo-mineralnych może zmniejszyć apetyt dziecka. Nie stosujmy ich bez konsultacji z lekarzem lub dietetykiem.
Owoce i warzywa dla dziecka – co robić, aby dzieci je polubiły

Słodkie owoce są chętnie wybierane przez dzieci. Zdecydowanie większy problem jest z przekonaniem maluchów i starszaków do warzyw. Dlaczego dzieci często odmawiają jedzenia warzyw? Wynika to z wrodzonej preferencji do smaku słodkiego i słabszej akceptacji smaku gorzkiego. Ta grupa produktów jest jednak szczególnie ważna w rozwoju dziecka. Zawarte w warzywach i owocach witaminy i składniki mineralne umożliwiają m.in. prawidłowe funkcjonowanie układu krwionośnego, odpornościowego, pokarmowego, a te decydują o zdrowiu dziecka.
Zadbaj o różnorodność!
Naczelną zasadą jest częste ich podawanie już od wieku niemowlęcego, jest to rzecz oczywista a jednak nie do końca. Często rodzice poprzestają na kilku sprawdzonych i zaakceptowanych warzywach i owocach, które następnie podawane są na zmianę. Tymczasem istotą prawidłowych zachowań żywieniowych jest różnorodność – żeby ją zapewnić, należy dziecku podać dany produkt minimum dziesięciokrotnie. Dopiero po takim czasie możemy liczyć na to, że zostanie zaakceptowany.
Ważna jest również możliwość jedzenia produktów w całości lub w kawałkach po to aby dziecko wiedziało jak wygląda dane warzywo czy owoc, który właśnie zjadło – pomidor jest okrągły, brokuł zielony i gąbczasty itp. To są bardzo ważne informacje w nauce akceptacji nowych produktów. Jeśli dziecko będzie dostawało wszystko w postaci papki, nie będzie w stanie nauczyć się rozróżniać smaków poszczególnych warzyw a tym samym ich akceptacji. Podawaj kolorowe posiłki dziecko je oczami im bardziej kolorowy posiłek tym większa szansa, że znajdujące się w nim warzywa zostaną zjedzone. A przede należy dawać dobry przykład dziecko uczy się przez naśladowanie zachowania rodziców i opiekunów.
Słoiczki dla dzieci i zdrowe przekąski dla dzieci
HiPP oferuje szeroką gamę słoiczków dla niemowląt, owocowych deserów dla dzieci i zdrowych przekąsek, które mogą znacząco ułatwić rodzicom dbanie o zróżnicowaną dietę pełną warzyw i owoców. Słoiczki dla niemowląt zawierają odpowiednio zbilansowane posiłki, dostosowane do potrzeb najmłodszych, a ich składniki są starannie dobrane, by wspierać zdrowy rozwój dziecka. Owoce w formie deserów, takich jak musy czy puree, są nie tylko smaczne, ale także łatwe do podania w każdej sytuacji.
Zdrowe przekąski dla dzieci, takie jak liofilizowane owoce w postaci batonów, stanowią doskonałą alternatywę dla tradycyjnych, mniej zdrowych przekąsek. Liofilizowane owoce zachowują większość swoich wartości odżywczych, a forma batonów sprawia, że są wygodne do zabrania na spacer czy do szkoły. Dzięki tym produktom rodzice mogą z łatwością zapewnić swoim dzieciom zdrową i różnorodną dietę, dbając o ich prawidłowy rozwój i dobre samopoczucie maluchów oraz skutecznie zapobiegając problemom z nadwagą i otyłością u dzieci.